11.09.2020
„Klastry energii mają przed sobą bardzo dobry czas, czas dynamicznego rozwoju!”- powiedział Ireneusz Zyska, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii na Konferencji dla Klastrów, która odbyła się 3-4 września 2020 roku w Dusznikach-Zdroju. Koncepcję Gminy Samowystarczalnej Energetycznie zaprezentował na konferencji Daniel Raczkiewicz, ekspert energetyczny Grupy IEN S.A. oraz IEN Energy – spółki będącej koordynatorem kilku klastrów energii, w tym mającego siedzibę w Dusznikach Zdroju Klastra Energii „Autonomiczny Region Energetyczny Sudety” ARES.
Zyska: Klaster to autonomiczny region energetyczny
Dwudniową konferencję rozpoczął Ireneusz Zyska wystąpieniem zatytułowanym „Przyszłość klastrów energii w Polsce”, w którym potwierdził, że resort klimatu nadal widzi dla klastrów dużą szansę i rolę do odegrania w transformacji energetycznej. Pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii, że planowane mechanizmy wsparcia klastrów nadal opierają się przede wszystkim na mechanizmie opustów znanym z indywidualnych rozwiązań prosumenckich. Nawiązał też do nazwy klastra energii operującego na terenie Ziemi Kłodzkiej i podkreślił, że klaster powinien być autonomicznym regionem energetycznym, w tym znaczeniu, by posiadane odnawialne źródła energii były w stanie zbilansować zapotrzebowanie jego uczestników, a najlepiej mieszkańców i biznesu. Co więcej, nie należy skupiać się wyłącznie na energii elektrycznej, ale również pamiętać o energii cieplnej.
„Chcielibyśmy pobudzić rynek klastrów, umożliwić zbudowanie kompetencji koniecznych dla zapewnienia aktywnej roli klastrów na rynku energii, wyzwolić potencjał samobilansowania się klastrów w oparciu o zaawansowane narzędzia IT i dać szansę na budowanie różnych modeli biznesowych w zależności indywidualnych uwarunkowań” – tak plany Ministerstwa Klimatu streścił Ireneusz Zyska. W ramach zmian legislacyjnych planowane jest też ustanowienie z klastra podmiotu rynku energii stanowiącego dla systemu energetycznego rezerwę mocy. Stąd założenie, by klaster energii, choć skupiony przede wszystkim na zaspokojeniu lokalnych potrzeb energetycznych, to także oferował usługi na szerszym rynku. „Klastry energii muszą zdecydowanie zaistnieć na polskiej mapie wytwarzania energii elektrycznej. To jest bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju!” – stwierdził minister.
Ireneusz Zyska podkreślił też rolę samorządu, przede wszystkim w budowaniu zaufania co do nowych rozwiązań w zakresie transformacji energetycznej. Wybrane lokalne władze są nie tylko konsumentem energii, ale prowadzą też ogromne inwestycje energetyczne, jak odwierty geotermalne, prace modernizacyjne podwyższające efektywność energetyczną. Jednakże klastry energii powinny mieć zdrowe podstawy biznesowe, dlatego samorządy powinny stać się bardziej strażnikiem zdrowego rozwoju, który tworzy odpowiednie do niego warunki niż elementem kluczowym w prowadzeniu klastra.
Pełnomocnik rządu ds. OZE zapowiedział też na jesieni kolejną rundę certyfikacji klastrów energii. Warto tu zauważyć, że do tej pory z ministerstwa klimatu płynęły inne zapowiedzi i spodziewano się odejścia od certyfikacji na rzecz rejestru koordynatorów, którzy mieliby przejąć podmiotową reprezentację klastra. Być może w oczekiwaniu na kolejną, planowaną teraz na początek przyszłego roku, nowelizację ustawy o OZE zdecydowano się jednak nie wstrzymywać pojawiania się innowacyjnych i mających solidne podstawy klastrów.
Burmistrz Piotr Lewandowski zapowiada wystąpienie Daniela Raczkiewicza
Sprawiedliwa transformacja energetyczna Ziemi Kłodzkiej
Była też dobra wiadomość dla mieszkańców Ziemi Kłodzkiej. Obszar ten, jako subregion, został włączony do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji mającej łagodzić zmiany na obszarach, w których górnictwo odgrywało dużą rolę gospodarczo-społeczną. Fundusz będzie dysponował kwotą ok. 15 mld zł, ale według założeń będzie mógł być wzmocniony przez inne środki, by osiągnąć poziom ok. 60-65 mld zł. Środki będą przeznaczone na lokalną, innowacyjną i ekologiczną transformację.
Pierwszy dzień konferencji zamknął panel dyskusyjny prowadzony przez burmistrza Dusznik-Zdroju, p. Piotra Lewandowskiego z udziałem burmistrza Romana Kaczmarczyka – burmistrz Lądka-Zdroju oraz dr. Józefa Fistka – hydrogeologa z ponad 50-letnim doświadczeniem, który uczestniczył w pracach przy wielu odwiertach geotermalnych w całej Polsce, a przede wszystkim na Dolnym Śląsku. Paneliści zgodzili się, że choć poszukiwania geotermalne są bardzo ryzykowne i mimo rozwoju technologii ich wyniki trudno przewidzieć, to geotermia jest ogromną szansą na zaspokojenie budynków w ciepło i ograniczenie szkodliwych emisji.
Elektromobilność – przyszłość czy teraźniejszość
Drugi dzień konferencji otworzył Michał Baranowski z Polskiego Stowarzyszenia Elektromobilności, który swoje wystąpienie niejako rozpoczął poprzedniego dnia przyjeżdżając do Dusznik-Zdroju z Warszawy miejskim samochodem elektrycznym. Podróż zajęła mu około 7,5 godziny, z czego ponad 1,5 godziny poświęcił na ładowanie samochodu w trasie. Ten czas może się niedługo skrócić, bo choć Polska jest białą plamą na mapie ultraszybkich ładowarek samochodowych w Europie, to już funkcjonują stacje o mocy 150 kW, a planowane są stacje o jeszcze większej mocy. Pozwoli to doładować standardową baterię do wysokiego poziomu w kilkanaście minut.
Michał Baranowski podkreślił jednak, że czas ładowania przestaje być problemem z innych względów. W dobie pracy zdalnej nie ma większego kłopotu z wykorzystanie 30 czy nawet 60 minut na pracę z kawiarni przy stacji benzynowej. Również podróżujące rodziny nierzadko tyle czasu spędzają w przerwach w trasie. Konkluzją tej części konferencji było stwierdzenie, że elektromobilność staje się faktem, samochody elektryczne prowadzi się przyjemniej, bezpieczniej, a największe problemy – wysokie ceny, zasięg, czas ładowania i dostępność ładowarek stają się wspomnieniem.
Gmina Samowystarczalna Energetycznie
Ostatnim prelegentem był Daniel Raczkiewicz, doradca zarządu Grupy IEN oraz ekspert energetyczny IEN Energy sp. z o.o. Przedstawił on koncepcję gminy samowystarczalnej energetycznie, która została opracowana już dla kilkunastu samorządów w Polsce, w tym dla gmin działających wspólnie w Klastrze Energii „Autonomiczny Region Energetyczny Sudety”, koordynowanym przez IEN Energy sp. z o.o.
Koncepcja gminy samowystarczalnej energetycznie zakłada zbilansowanie zapotrzebowania gminy (budynków użyteczności publicznej oraz oświetlenia) za pomocą rozproszony źródeł OZE, w tym co najmniej jednego, dużego źródła. W najprostszym ujęciutakie podejście można opisać jako wirtualną elektrownię VPP (virtual power plant). W takim modelu gmina wytwarza i dostarcza energię elektryczną wyłącznie na własne potrzeby przy wykorzystaniu publicznej sieci OSD, do której są przyłączone gminne punkty poboru energii. Koncepcja może być jednak modyfikowana w zależności od lokalnych uwarunkowań i potrzeb. Istotne jest jednak to, że model ma doprowadzić do znaczących oszczędności zwiększając przy tym bezpieczeństwo energetyczne gminy.